:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده گاوماهیان ← گونه ماهی مترسک سرگنده

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Benthophilus macrocephalus (Pallas, 1787)j
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی مترسک سرگنده ، گاوماهی اختری، گاوماهی سربزرگ، گاوماهی وزغی
• اسامی محلی » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Gobiiformes (راسته: گاوماهی‌سانان)→ منابع قدیمی‌تر: سوف‌ماهی‌سانان
← Suborder: Gobioidei (زیرراسته: گاوماهی‌واران)
← Family: Gobiidae (خانواده: گاوماهیان) (En: Gobies)
← Subfamily: Gobiinae
← Genus: Benthophiloides (جنس: ‌مترسک‌نما)
← Species: Benthophilus macrocephalus (گونه: ماهی مترسک سرگنده)

:: نام انگلیسی: Caspian tadpole goby -
• سایر زبان‌ها: -
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Gobius macrocephalus
:: ریشه لغوی: Benthophiloides از واژه Benthos (یونانی)= عمق آب + phyle (یونانی)=علاقمند

■ کشورهای محل زندگی ماهی مترسک سرگنده

:: گزارش‌شده از ایران (آب شیرین) به میزان محدود و نیز:
جمهوری آذربایجان، روسیه، ترکمنستان

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی مترسک سرگنده

:: بومی در ایران: پراکنش آن در تالاب انزلی و خلیج گرگان است.
در روسیه در رود ولگا زیاد دیده شده است. حسن‌کولی ترکمنستان

■ ویژگی‌های زیستگاه زیستگاه ماهی مترسک سرگنده

آب شیرین، نزدیک بستر
در عمق 0 تا 25 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های معتدل با دمای 4 تا 20 درجه سانتیگراد
در سواحل کم‌عمق و خورها زندگی می‌کند. روی بسترهای گلی و نیز در پایین‌دست رودها. پراکندگی زیادی دارد اما کمیاب است.
در فصول گرم سواحل را ترجیح می‌دهد. در شمال خزر زمستان‌ها وارد آب‌های عمیق می‌شود.
مختصات جغرافیایی: از 51°شمالی تا 38°شمالی و 45°شرقی تا 57°شرقی

■ ویژگی‌های ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی مترسک سرگنده

• شکل بدن: باله پشتی اول دارای 3-5 شعاع سخت و باله پشتی دوم دارای 1 شعاع سخت و 8-9 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 1 شعاع سخت و 6-8 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 16-18 شعاع نرم | بدن کشیده و پن در سطح پشتی | سر تقریبا پهن و فاقد شیار | بدن و سر با رنگ مشابه، زرد روشن و نقاط تیره کوچک |
• اندازه: حداکثر طول کل 11.6 سانتیمتر است.
• طول عمر: حدود 1 سال
• غذا: بیشتر از نرمتنان و نیز ماهیان کوچکی مثل گاوماهیان و نیز کرمها و سخت‌پوستان
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل ماهی مترسک سرگنده

در فصل تولید مثل، زندگی گله‌ای دارد.
ماهی ماده روی بسترهای سخت و پوستتهء نرمتنان، تخمگذاری می‌کند.
تخمگذاری حداقل در دو مرحله است.
نرها بزرگتر از ماده‌ها بوده و در بلوغ کاملا فاقد فلسند.
فصل تخمریزی در شمال خزر از ماه آوریل تا جولای و در غرب و جنوب آن ماه‌های مارس و ژوئن است.

■ صید ماهی مترسک سرگنده

صید ندارد.

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی مترسک سرگنده

فاقد ارزش تجاری. ارزش اکولوژیک دارد.

■ وضعیت ذخایر ماهی مترسک سرگنده

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی مترسک سرگنده
-

○ تصاویر و فیلم‌ از ماهی مترسک سرگنده: