■ مشخصات کلی خانواده گاوماهیان (Gobiidae):
»» خانواده گاو ماهیان (Gobiidae)، عضو راسته گاوماهی‌سانان (Gobiiformes) است.
◄ در منابع قدیمی‌تر، جزو
راسته سوف‌ماهی‌سانان (Perciformes) و یا زیرراستهء آن طبقه‌بندی می‌شده است.
ریشه لغوی: یونانی >> gobius = نام نوعی ماهی، goby
نام انگلیسی: Gobies
نام فارسی: گاوماهیان
◄ این خانواده در آبهای داخلی ایران نیز نمایندگانی دارد، از این رو در در آن بخش نیز مورد اشاره قرار گرفته‌اند.
در دریای خزر ذخایر گاوماهیان تقریبا زیاد است، ولی بدلیل کوچک بودن اندازه آنها و نداشتن ارزش اقتصادی، صید آنها اقتصادی نمی باشد. بدلیل عدم صید گاو ماهی و تعدد گونه‌های مختلف آن در دریای خزر در تولید عمومی این دریا رل مهمی را ایفا می کنند زیرا مورد تغذیه اکثر ماهیان اقتصادی دریای خزر قرار می گیرند و از طرفی می توانند رقیب غذایی برای سایر ماهیان باشند. لذا شناخت گونه‌های مختلف گاوماهیان ضروری است.
■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده گاوماهیان، Gobiidae:
-
نخستین باله پشتی در صورت وجود، خاردار و از باله پشتی نرم جداست، و دارای 2 تا 80 خار منعطف است.
-
در آبهای جهان، 258 جنس و 1809 گونه دارد
-
باله‌های شکمی در صورتیکه بخوبی توسعه‌یافته باشند، بایکدیگر متحد شده و معمولا یک صفحه چسبنده یا مکشی ایجاد می‌نمایند.
-
فلس‌ها از نوع دایره‌ای یا شانه‌ای و ندرتا در بعضی گونه‌ها فاقد فلس هستند.
-
بعضی از گونه‌ها دارای سبیلک‌های برجسته در سر هستند.
-
عضو حسی و کانال مربوطه بجای پهلوها روی سر قرار دارد.
-
برخی گونه‌ها دارای کیسه شنا و برخی فاقد آن هستند.
-
اغلب ماهیان کوچکی هستند. اغلب گونه‌ها زیر 10 سانتیمترند. کوچکترین ماهیان جهان جزو این خانواده هستند.
-
اغلب گونه‌ها ساکن آبهای شور و لب شورند. بعضی ساکن آب شیرین هستند که برای تخمریزی به آبهای شور میروند.
-
اغلب گونه‌ها از جانداران کفزی ریز تغذیه میکنند بعضی نیز پلانکتون خوارند.
-
اغلب در آشیانه تخمریزی میکنند و جنس نر از تخم‌ها مراقبت می‌کند.
-
بعضی از گونه‌ها از انگل‌های روی بدن سایر آبزیان تغذیه میکنند.
-
تخم این ماهیان از نظر اندازه به دو فرم کوچک و بزرگ وجود دارد. در بعضی از گونه‌ها تخم‌ها کوچک و در بعضی دیگر اندازه آن بزرگ است.
• جنس‌های گاوماهیان بخش ایرانی دریای خزر:
در بخش ایرانی دریای خزر، 9 جنس از خانواده گاوماهیان گزارش شده اند:
-
1- Anatirostrum
-
2- Babka
-
3- Benthophilus > مترسک
-
4- Hyrcanogobius > مترسک‌نماها
-
5- Knipowtschia
-
6- Mesogobius >گاوماهی قدیمی
-
7- Neogobius > گاوماهی جدید
-
8- Pontica
-
9- Proterorhinus > گاوماهی‌های بینی‌لوله‌ای
• گونه‌های گاوماهیان بخش ایرانی دریای خزر:
:: از جنس‌های فوق، در بخش ایرانی دریای خزر، 23 گونه از خانواده گاوماهیان به شرح جدول زیر گزارش شده است.
◄
گونه‌هایی که در بخش سیاه رنگ جدول درج شده اند تکمیل اطلاعات شده و می توانید با کلیک روی آنها اطلاعات بیشتری دریافت کنید↓
◄◄ حضور گونه‌هایی که در مقابل آنها علامت سوال (؟) قرار دارد، در ایران قطعی نیست.
|
