■ شاه‌میگوی صخره‌ای
◄ نام علمی: Panulirus homarus
◄ سایر نام‌های فارسی: لابستر صخره‌ایی، لابستر خاردار، شاه‌میگوی خاردار، شاه‌میگوی صخره‌ای خاردار
◄ نام‌های انگلیسی: Scalloped spiny lobster
و نیز: Marine crayfish, Green spiny lobster, Spiny lobster
◄ سایر زبان‌ها: عربی » إيربيان مِيدوز
◄ نام‌های علمی مترادف: Panulirus homarus homarus, Cancer homarus, Astacus homarus
■ آرایه‌شناسی:
• زیرشاخه: سخت‌پوستان (Subphylum: Crustacea)
• رده: نرم‌زرهیان (Class: Malacostraca)
• زیررده: هونرم‌زرهیان (Subclass: Eumalacostraca)
• راسته: ده‌پایان (Order: Decapoda)
• زیرراسته: شنابَران (Suborder: Pleocyemata)
• فروراسته: - (Infraorder: Achelata)
• خانواده: شاه‌میگوهای تیغی (Family: Palinuridae)
• جنس: پانولیروس (Genus: Panulirus)
• گونه: شاه‌میگوی صخره‌ای (Species: Panulirus homarus)
• سه زیرگونه برای آن عنوان شده است.
■ پراکنش جهانی شاه‌میگوی صخره‌ای:
• بومی در ایران بویژه سواحل استان سیستان و بلوچستان زیاد است اما در تمام سواحل جنوبی ایران دیده می‌شود، و همچنین به شکل بومی در:
آسیا: بنگلادش، کامبوج، چین، کومور، هند، اندونزی، ژاپن، مالزی، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، تایوان، تایلند، ویتنام، یمن
آفریقا: کومور، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، تانزانیا
اقیانوسیه: استرالیا، پلی نزی، نیو کالدونیا، پاپوآ گینه نو
■ ویژگی‌های ظاهری:
• حداکثر طول بدن: 31 سانتیمتر. معمولا در اندازهء حدود 25 سانتیمتری است.
• وزن: حداکثر - گرم
• سن: -
• شکل بدن: رنگ این گونه بسته به زیرگونه‌ها و مکان، ممکن است سبز تیره و یا قرمز باشد. | -
■ خصوصیات فیزیولوژیک:
• تولید مثل: انتقال اسپرم غیرمستقیم است.
• در اغلب ماه‌های سال تخمریزی آن دیده شده است.
• در ایران و سواحل دریای عمان، اوج فعالیت تخمریزی در بهار مشاهده شده است. کوچکترین نمونه دارای تخم 5.5 سانتیمتر طول کاراپاس داشته است.
• نوزادی 1.5 ماه و دوره پلاژیک 5 ماه است.
• هماوری مطلق این لابستر، بین 120544 تا 449585 عدد تخم گزارش شده است.
• مهاجرت محدودی در این گونه مشاهده شده است.
■ زیست شناسی و رفتار:
• کفزی، ساکن عمق 1 تا 90 متری و بیشتر تا 5 متری نواحی گرمسیری. بیشتر روی صخره‌ها و گاه آب‌های کدر.
• دمای ترجیحی: 27 درجه سانتیگراد.
• زندگی گروهی داشته و شبگرد است.
• شکارچیان این لابستر، بیشتر شامل کوسه‌ها، سپرماهیان و هشت‌پا و نیز برخی پستانداران مجاور آب هستند.
• مختصات جغرافیایی: از 35 درجه شمالی تا 30 درجه جنوبی و 31 درجه شرقی تا 169 درجه شرقی
■ غذا:
• غذای شاه‌میگوی صخره‌ای بیشتر شامل بیمهرگان کفزی مثل بالانوس، نرمتنان دوکفه‌ای از جمله صدف قهوه‌ای، خرچنگ‌های گرد، ماهی، شکم‌پایان، کرم‌های پرتار، مواد گیاهی و پلانکتونی، اسفنج‌ها، خارپوستان و... است.
■ ارزش‌های تجاری شاه‌میگوی صخره‌ای:
• دارای ارزش تجاری زیادی است. در ایران هم یکی از گونه‌های شاه‌میگوی صیادی است که با قفس (گرگور) صید می‌گردد.
• گونهء پرورشی است. در ویتنام پرورش آن با جمع‌آوری نوزاد از طبیعت رواج دارد. در استرالیا امکانات هچری آن ایجاد شده است.
• در ایران، پرورش آن در استخرهای بتنی آزموده شده و موفق بوده است.
■ آسیب‌ها و تهدید‌ها:
• در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN دارای وضعیت کمترین نگرانی (LC) است.
• طی مطالعه‌ای در چابهار، سطوح مس، کادمیوم و جیوه در لابستر صخره‌ای بالاتر از حد مجاز استانداردها اندازه گیری شد.
■ تصاویر و فیلم‌های از شاه‌میگوی صخره‌ای: |
